Χειρονομία

Η μουσική είναι γεμάτη χειρονομίες: μια δράση ή ήχο που πηγαίνει κάπου.

Θα εξερευνήσουμε και θα μάθουμε πώς μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε στις δικές μας συνθέσεις.

Τι είναι μια χειρονομία;

Οι χειρονομίες πηγαίνουν από το σημείο Α στο σημείο Β. Αυτά μπορεί να είναι πάνω, κάτω, αριστερά, δεξιά, ήσυχα, δυνατά, σε βρόχο, κ.λπ.

Το βασικό σημείο είναι ότι αρχίζουν από κάπου και τελειώνουν κάπου αλλού.

Ορισμός της χειρονομίας

Η Χειρονομία στον ήχο είναι δύσκολο να προσδιοριστεί, διότι προέρχεται από όλες τις πτυχές του ήχου (λίγο σαν ηχόχρωμα/ ποιότητα ήχου). Μπορεί να βρεθεί μέσα σε παραδοσιακή τονική μουσική, ή ακόμα και σε μεμονωμένους ήχους τους ίδιοι.

Ένας ήχος μπορεί να είναι μια χειρονομία.

Swoosh!

Αυτός είναι ένας ήχος που εκ φύσεων εμπεριέχει χειρονομία (νοητική κίνηση).

Ή θα μπορούσε να δημιουργείται από μια σειρά από ήχους.

Γκλουγκ, Γκλουγκ, Γκλουγκ.

Αυτός ο ήχος περιέχει μια σειρά από απομονωμένες χειρονομίες «γκλουγκ», αλλά κάθε γκλουγκ είναι επίσης μέρος μιας μεγαλύτερης χειρονομίας.

Οι χειρονομίες μπορεί επίσης να εμφανιστούν μέσα σε έναν ήχο, για παράδειγμα, ως φουσκωμένος όγκος.

Ήχος όγκου (κοκκώδης)

Αυτός ο ήχος αποτελείται από πολλούς μικρούς κόκκους, αλλά η χειρονομία είναι στο συνολικό σχήμα του ήχου, καθώς εμφανίζεται και χάνεται μέσα στον όγκο.

Χειρονομία και Χορός

Θα ήταν χρήσιμο να σκεφτούμε τη χειρονομία από την άποψη της κίνησης, όπως μέσα στο χορό. Όταν οι άνθρωποι χορεύουν αντιδρούν στη μουσική, σωματικά κινόντας το σώμα τους. Όταν κινούνται, ανταποκρίνονται στις ηχητικές χειρονομίες μέσα στη μουσική. Συχνά αυτό θα είναι ο παλμικός ρυθμός χειρονομιών του μπάσου ή των τυμπάνων, αλλά θα μπορούσε επίσης να είναι η μελωδία.

Χειρονομία στη φωνή

Χρησιμοποιούμε επίσης χειρονομίες μέσα στη φωνή μας για να επικοινωνήσουμε. Αν ακούσουμε μια γλώσσα που δεν καταλαβαίνουμε, μπορούμε μερικές φορές ακόμα να επεξεργαστούμε πώς αισθάνεται ο ομιλητής (και ίσως ακόμη και ένα μέρος του μηνύματός τους) ακούγοντας για τις χειρονομίες στη φωνή τους.

Πάρτε μια απλή δήλωση: «Αγαπώ τα κουτάβια»..

Ο καθένας θα το διαβάσει δυνατά με διαφορετικό τρόπο. Είναι επίσης δυνατό για το ίδιο πρόσωπο να το διαβάσει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ο τρόπος όμως με τον οποίο θα το διαβάσει, μπορεί ακόμη και να αλλάξει το νόημα της δήλωσης.

 

Δραστηριότητα 1^η

Πειραματιστείτε λέγοντας την παραπάνω δήλωση («Αγαπώ τα κουτάβια»)με όσο το δυνατόν περισσότερους διαφορετικούς τρόπους. Προσπαθήστε να προσδιορίσετε ποιες συγκεκριμένες ιδιότητες της προφορικής δήλωσης επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο ακούγεται και αν αυτές επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο γίνεται κατανοητή η φράση.

Μπορείτε να αλλάξετε τον τόνο, την ταχύτητα και τη διατύπωση για να δημιουργήσετε νέες χειρονομίες. Δοκιμάστε να ξεκινήσετε από ένα υψηλό τόνο και τελειώστε χαμηλά, ή ξεκινώντας από ένα χαμηλό τόνο και τελειώστε ψηλά.

 

Χρειάζεστε βοήθεια;

Για παράδειγμα, αν η δήλωση διαβάζεται γρήγορα και σε μια υψηλή τονικά φωνή είναι πιθανό να ερμηνευθεί θετικά, όπως κάποιος που πραγματικά αγαπά τα κουτάβια.

Αλλά, αν διαβάζεται αργά και σε χαμηλό τόνο είναι πιθανό να ερμηνευθεί αρνητικά, σαν από κάποιον που ακούγεται περίεργα και τρομαγμένα, και που ίσως δεν του αρέσουν καθόλου τα σκυλιά!

Αν η δήλωση τελειώνει σε υψηλότερο τόνο από ό, τι ξεκίνησε, μπορεί να ακούγεται περισσότερο σαν μια ερώτηση. Ενώ αν πέσει το τονικό ύψος μπορεί να ακούγεται περισσότερο σαν μια ειλικρινής δήλωση.

Εάν δεν το έχετε κάνει ήδη, δοκιμάστε τα πιο πάνω.

Χειρονομίες σε ήχους

Οι ίδιοι οι ήχοι μπορεί να έχουν χειρονομία. Συχνά, η χειρονομία μέσα στον ήχο σχετίζεται απευθείας με τον τρόπο με τον οποίο εκτελείται. Για παράδειγμα, το δυνατό χτύπημα ενός δίσκου θα παράγει ένα διαφορετικό ήχο σε σύγκριση με ένα ελαφρό χτύπημα.

Η εξάσκηση στη δημιουργία ήχων μπορεί να μας βοηθήσει να ακούσουμε και να αναγνωρίσουμε τις χειρονομίες μέσα στους ήχους.

 

Δραστηριότητα 2^η

Επιλέξτε ενέργειες που μπορείτε να εκτελέσετε από την παρακάτω λίστα. Πειραματιστείτε με τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να εκτελέσετε τις ενέργειες και να ακούσετε τις κινήσεις ήχου που δημιουργούνται. Ποιες είναι οι πιο εντυπωσιακές χειρονομίες; Είναι μερικοί ήχοι πιο σχετικοί με την υφή αντί με την χειρονομία;

Πώς μπορείτε να αλλάξετε τον τρόπο που δημιουργείτε τους ήχους για να τροποποιήσετε τη χειρονομία; Σκεφτείτε να δοκιμάσετε διαφορετικές ταχύτητες, διαφορετικά μεγέθη και να αλλάξετε την ένταση του ήχου.

Παρουσιάστε την επιλογή των ενεργειών σας σε άλλους και εξηγήστε τους πώς οι κινήσεις του ήχου που δημιουργήσατε συνδέονται με τον τρόπο με τον οποίο τις εκτελείτε.

Πλήρης κατάλογος ενεργειών

• Ανακινήστε
• Αποκοπή
• Βουρτσίστε
• Χαϊδέψτε
• Σπάστε
• Σχίστε
• Πέστε κάτω
• Αγγίξτε ελαφρά
• Χτυπήστε
• Παραμορφώστε
• Τρίψτε
• Κυλίστε
• Γδάρτε
• Σφυρηλατήστε
• Δονέιστε
• Χτυπήστε δυνατά
• Αναπηδήστε
• Ανακατεύστε
• Αντηχείστε
• Κάντε τούμπα
• Χτυπήστε
• Χτυπήστε με τα δάχτυλα
• Στρίψτε

 

Συμβουλή σύνθεσης

Οι χειρονομίες μπορεί να θεωρούνται το αντίθετο των υφών.

Ο Denis Smalley περιγράφει πώς οι χειρονομίες ενισχύουν την εντύπωση του χρόνου που περνά.

Έτσι, αν θέλετε να δώσετε την εντύπωση της κίνησης προς τα εμπρός μέσα σε μια σύνθεση, τότε θα μπορούσατε να προσπαθήσετε να χρησιμοποιήσετε πολλούς ήχους που εμπεριέχουν ή δημιουργούν χειρονομίες.

 

Πηγές Αναφοράς

DENIS SMALLEY (1997). Spectromorphology: explaining sound-shapes. Organised Sound, 2, pp. 107-126.